Paanja : Sep. to Oct., 2015


                                 jiwiDog huya.q kHan


          kHobor kagojx re pazhaw kaTiq baday keDa, bafma jHarkHoNd hulasa.y ren hulga.riya. ko miDun ko barTe akaDa| jHarkHoNd ponoT reyag “Dosa ar Disa.” ceTan re hulga.riya. ko ga.hir sa:hiNj ko bica.r Acara| jHarkHoNd reyag oka lekaTe bugi huyug-a, hulga.riya. kowag onare oka lekan gozo Tahena, ona iDi kaTe ko galoca| a.di ra.ska.q bujHa.w keDa| jHarkHoNd ponoT benaw kaTe gel pun serma Tayom hulga.riya. ko jHarkHoNd sajaw, savar la.giD miD pa.tya. re Duzub kaTe ko bica.r acar la.giD| joTo hoz bon baday akaD geya, jHarkHoNd benawen Tayom, boNga Ko leka cHan len hulga.riya. ko miDta.f ragHa reko Duzub qapam la.giD| 
      calawen gel pun serma Te mosoD cabawakan jiwi-hozmo re ra.ska. reyag ban gada lale capeyena| palen jHarkHoNd ponoTag janam Din Daray kana| janam Tora Ta.zkHa., puni, dHena lekan ajar Do ran murga.n kaTeko caba kag-a| lHarkHoNd hulsa.y okTo garjawaTe bon roz leD “jol-joNgol-jomin” Do palen abowag ge Tahena| nase ruwa. Teko gujug kan hoz ko ran ko qama| Dina.m reNgej Teko giTij kan hoz ko miD beza jom ko qama| hara burug kan giDa.r piDa.r ko napay seceD ko qama| palen,  aboren hapzam ko seDay ko rej hoco akan oT hasa bon qam ruwa.z geya| menkHan, hulga.riya. ko,  hemal ozag bHiTri re jahaN ko galoc keDa, ona baday kaTe Des ar Disom ko a.di TeD ko hahaza akana| jHarkHoNd hulsa.y ren hulga.riya. ko jHarkHoNd juzu ko kHojog kana| sanam hulga.riya. ko apan-a.pin kHalag pa.gti ko cHuta.w akana| kHalag sepeq kaTe jHarkHoNd sorkarag kulhi Duwa.r re juzu ko Ta:gi akaDa| penson reyag Da.bi ko samaf akaDa| menkHan, penson qam la.giD a.di gotaf porman soDor huyug-a, Tobe enaf hazam hoz budHi era ko penson ko qam eDa| onkage hulga.riya. penson juzu ha.r la.giD hoN porman uDug huyug-a| oka lekan porman manoTog-a ar okoye sa.kHi pura.wa, ona iDi kaTe ko la.pa.y cepeD ena| hulga.riya. ko jHarkHoNd re “ma.n”, “maDal” ar “penson” la.giD uliDag ko uD jof kana| 
         oka okTo jHarkHoNd hulsa.y lolo akan TaheND, gota jHarkHoNd re DaNgar-DaNgar hulsa.y seNgel julug kan TaheND, un okTo Do “ma.n” “maDal” ar “penson” koDo uyha.r Do baf TaheN kana| ma.n, maDal ar penson la.giD Do hulsa.y seNgel reDo okoy hoN bako Don kHaNjo lena| un johog Do miDta.f ge jos TaheN kana- jHarkHoNd ponoT| abowag jHarkHoNd| jahaNre abowag hok a.yDa.ri Tahena| jahaN reyag bir buru re abowag roz-azaf Takerog-a| jahaNreyag hoy owaf re  abowag sereq-Dura.f rawav rakab-a| jahaN reyag oT-hasa re obowag lay-lakcar hara burug-a| bihar, befgol, udisa sanam paza rin bir bayar hulga.riya. ko regxza - tamak, ag-sar ka.piyaTe hul reyag sakwa ko orof leDa| kolkuli kaTe hulsa.y reyag ban gada reko Don kHaNjo lena| bihar, befgol, udisa ar moDHya porDes reyag bir buru re hulsa.y reyag aNDoz Takerog kan TaheND| sorkari amla ar pulis sav hulga.riya. kowag TupuD, Tapam, qepeD Te a.Tu ozag sanam Dul-Dula.w lena| birDar kowag mayam Te gada-mudu Dag jake arag caba lena| uyha.r TaheN kana - jHarkHoNd ponoT benaw lenkHan jHarkHoNd reyag samajik, saNskriTik, rajxniTik ar arTHik lahanti huyug-a| jHARKHoNd Ren A.Diba.si mulba.si ko akoTe ako la.giD lahanTi reyag hor dahar ko benaw jofa| hulsa.y okTo aboren laser haTaf puruDHul ko Dagx-Dagag kan jHarkHoNd reyag rup ko gozhoneD TaheND| laha TeDo jHarkHoNd hulsa.y Do suma.D a.Dim kowag hulsa.y leka Tege badayog kan TaheND| menkHan Tina.g gan jHarkHondi manosikTa ren onoliya. Ko akowag onol Daze Te hulsa.y seNgel Do sanam paza ko pasnaw keDa| bihar, befgol, udisa, paza puzsi kore bir seNgel leka hulsa.y seNgel pasnaw iDiyena| jHarkHoNd hulsa.y re Diku kohoN ka.j ka.j Te akowag gozo sopohoD emog ko ehob keDa| hulsa.y seNgel reyag elaf Dilli Dorbar sav-sav Te gota bHaroT Disom re a.yka.wena| 
      15 nobHembor 2000 hilog jHarkHoNd ponoT janamena| hazam jonom re giDxra. apaTog leka, ra.ska. reyag dHew, jiwi ka:THi re Ta.kij kaTe garjaw odokena - “ joy lHarkHoNd”| a.di lekan asa, borsa mone jiwi re jHarna Dag leka seTeq odokena| TeTaf akan, Ten Akan, len akan hoz kowag kukmu sa.rig la.giD| lahanTi reyag dahar qel qamog kan TaheND| kazaf-kazaf quT re pulug-pulug marsal meD kin re Ta.kijog kan TaheND| gota jHarkHoNd ren hoz ra.ska. reko jobe akan TaheND| enej-sereq Teko gHuz akaD TaheND| regxza tamak Te oT serma jakeD Dalkaw akan TaheND| menkHan, nofkan umjHa.w okTo rehoN Tina.g gan hulga.riya. Do nicol jayga kHon cot serma seD koyog kaTe ko uyha.r jof kan TaheND| jHarkHoNd reyag qalag noksa re ipil-eNgel ko sajaweD ko TaheND| meD iTkiD aTe sa:giq serma re pulug-pulug julug kan ipil-eNgel ko paNjayeDko TaheND| jahaNy ipil ko jHarkHaNd reko DagxDagaG kan TaheND, Teheqag jHarkHaNd reyag noksa kHon a.di bahre, a.di sa:giq reko biliD balafog kana| nofkan okTo re befgol, udisa ar moDHyo porDes ren soheD ko oka leka ko atkar akaDa, ona Do palen oho la.y Tebagog-a| sa:giq re meD kHon Tuzuf odokog kan Duk ar jiwi kHa:Dxri re julug kan eDxre, ha:buD kaTe ko kuzcuf THirena| sompurno jHarkHoNd la.giD la.zha.y akaD bir bayar kowag mone, Tara kecag jHarkHoNd qam kaTe  mulin len Takowa| kHalag rebon kHojx leDa, aboren laser haTaf puruDHul ko baf baf Te, ogorojx mone Te, meD ja.piD kaTe pHuzug reko aTaf ana|
       kaTHa rege menag-a, okTo Do oho ge TiNguna| okTo Do Tis hoN baf ha.piDog-a| okTo lekaTege sanamag huy parom iDig-a| okTo reyag bozhe Tege bale jHarkHoNd bon sepeq rakab keDeya| menkHan, jHarkHoNd,  janam kaTe gel pun serma TehoN baf e TiNgu ketej  DazeyaDa| miD moca gan azaf hoN bay roz DazeyaDa| oka lekan ajar cof e janam Tora han, bes ge bay besog kan| jHarkHoNd hulsa.y ren hulga.riya. ko, laser haTaf puruDHul ko, onoliya., onazhiya. Ko, ran murga.n Teko bHagaw cabayena| oka ran hoN baf bHeDaw lena| borof ajar ge arhoN ba.zTi iDiyena| cot caNDo asra reko bereD ba.gi aDeya|
        okTo barTe sav hulga.riya. kowag purkiT hoN pHeraw iDiyena| miD hor Teko Tazam leD birDar ko, Ti-Ti sapab kaTe hulko barTe leD hulga.riya. ko, miD azaf Teko razaf leD bayar ko, ako ako Tala rege ropog kaTe saykag-saykag Dereq ko buca. keD Takowa| jHarkHoNd ren a.Diba.si mulba.si ko marsal reyag Taras ko uDugaD ko hulga.riya., apan-a.pin sarTHo kHa.Tir apan-a.pin hor Teko mohdayena| jahaNy jahaN re umul ko qam ana, oNde geko Duzub ha.piyena| hana nHawa rajxniTik goza reko bolo mesayena| jHarkHoNd hulsa.y okTo, kul lekako huNkra.wg TaheND, saNd lekako hoNkay TaheND| Teheq rajxniTi reyag got taNdi re burum kaTeko pa.gur jof kana| Tina.g gan hulga.riya. gomke koDo rajx Darha reko payra enej kana| Tina.g gan Do rajx ma.ci reyag kotHe reko japag bazay kana ar Tina.g gan Doko kuda.m saTe bazag kana| hiziq keD kowako unku bir banta birDar ko, jahaNy kowag mimiD tHop lolo mayam kHon hulsa.y seNgel jul rakab lena| nase hoN bafko uyha.r leDa- unku soheD kowag Dosa, jahaNy kowag Taren re gHoMa kaTe rajx Dorbar ko senog kana| hiziq keDako gaTe maya, jahaNy ko savTe siNge-qiDa. Disom ko saNgHar leDa|
        Teheq miD cupuD penson la.giD “anDolankari” reyag porman ko kHojog kana| ma.jHi akHza kHon ehob kaTe kot-ka.ca.ri DHa.bij porman paNja reko umjHa.w akana| jihol calag reyag porman| guli Te gHa.log reyag porman| kOt re mokorDoma reyag porman| nowa ko porman jahaNy tHen menag-a, uni ge “anDolankari”| enkHan nofka TeDo unku hulga.riya sav nay Do baf huyug-a, jahaNy ko Danaf kHon hul reyag seNgel sar ko Teraf leDa| upa.sa-Tira.sa TaheN kaTe Disa. Ko uDug leDa| unku onoliya. koDo ceka bon hiziq kowa, jahaNy ko akowag onol jHarna reyag Dag Te jHarkHoNd hulsa.y ko jiya.z Doho leDa| unku kHeloNdiya. koDo ceDag bon Deya kowa, jahaNy kowag kHeloNd Te ja.piD akaD hoz ko ebHen leD kowa| jHarkHoNd hulsa.y rehoN sanam hozag, a.di lekaTe gozo sopohoD TaheN kana| okoy Do Tire ag-sar aTe ko la.zha.y kan TaheND, okoy Do nonol sab kaTe ko haTaf Teko la.zha.y kan TaheND ar okoy Do riya.z cir hipiz kaTe sozok reko garjawg kan TaheND, “joy jHarkHoNd”| jHarkHoNd hulsa.y reDo sanam jHarkHoNdi kowag gozo sopohoD TaheN akana| jHarkHoNd ren Sanam ja.Ti, sanam DHorom ren hoz aTe ge hulsa.y Do sa.T akana|
   Teheq gesay-gesay hulga.riya. kowag urum ko qam kana| jHarkHaNd ponoT kHa.Tir ko hulsa.y leDag porman ko kHojeD kana| jaNhay hulga.riya. kowag Tyagx ar boliDan Te jHarkHoNd ponoT janamena, uni jHarkHoNd ge, Teheq unku birDa.r kowag pormane kokoy kana| 
       dumni haTom hoN hulga.riya. Tala rinij ge| atal-atal bir buru Te bezhay eseD akan a.Tu - bazeDag| bazeDag a.Tu rinij dumni haTom| jahaNy ajag giTij parkom re bom ar baruDe ateDx TaNheD| ajag hara raTa gaDar hozmo re ba:Duke ha:buD kag TaheND| ajag niroz juwa.n, jHarkHoNd hulsa.ye bohel aDeya| alay aDeyay ajag hara Tora goDog reyag ra.ska.| jHarkHoNd hulsa.y kHa.Tir hiziq leDay juwa.n jiwi reyag romojx| hulsa.y okTo, laNga akan hulga.riya. ko dumni haTomag aqcar umul Te jiya.z ko a.yka.w TaheND| pulisag guli Te gHa.l kaTe mayam Te lohoD akan birDar ko, dumni haTomag urgum guNguD Te nawa Daze ko poreD jof TaheND| nawa Disa. Ko huDis TaheND| jahaNy hulga.riya. ko dumni haTomag gomhez umul kHon hul reyag sakwa ko orof leDa, jahaNy hulga.riya. ko dumni haTomag lugub ateD reko jira.w pHaNdgar lena, unku ma.Dx kHon a.digan ge Teheq rajx akHza reko usul ma.ciyakana| menkHan, jHarkHoNd ponoT benaw kaTe gel pun serma huyena, ona Tala re miD Din gan hoN dumni haTom Do bafko bHeyaM qam leDeya| dumni haTomij jiyon caNDo usul buru Te Danaf kaTey ha.surog okTore, muca.D beza re ma.n emay reyag ko uyha.r qam keDa| bazeDag a.Tu reyag oT re pa.hil uTa.r ponoT sorkarag jaNga DHuzi kotayena| giTij akan dumni haTom, meD kin Dalob akan| a.di muskil Te dumni haTome beNgeD keDa| giTij parkom samaf re baha THupna.g aTe ponoT sorkare TiNgu akana| dumni haTomag meD kHon meD Dag sarez adokena| dumni haTomag moca kHon garjaw azaf odokena —“joy jHarkHoNd”, are ha.piD THirena jayjugx la.giD| Disom hoz ko cohoz keDa —“dumni haTom jay jin”| jay jin - jay jin|

__________________________________________________________________________________
Editor : Shyam C. Tudu
Genre : Bi - Monthly Santali Journal
Printed at  : .Dabanki Press
Price : Rs. 15.00
Available At :  The Puthi (A unit of Dabanki Press)
                            Karandih Chowk, Main Road Tata-Chaibasa, Jsr- 02 (Jharkhand)
Mob. :  9430184282, 09263726212

Rahi Chetan Te


jiwiDog huya.q kHan


niT dsdshoN,

__________________________________________________________________________________
Writer : Bhogla Soren
Genre : Drama
Edition : .....................
Price : Rs. ....................
Available At :- The Puthi (A unit of Dabanki Press)
                            Karandih Chowk, Main Road Tata-Chaibasa, Jsr- 02 (Jharkhand)
Mob. :- 9430184282, 09263726212

Atu Kulhi Muchat Re


jiwiDog huya.q kHan


niT dsdshoN,

__________________________________________________________________________________
Writer : Bhogla Soren
Genre : Drama
Edition : .....................
Price : Rs. ....................
Available At : The Puthi (A unit of Dabanki Press)
                           Karandih Chowk, Main Road Tata-Chaibasa, Jsr- 02 (Jharkhand)
Mob. : 9430184282, 09263726212

Are Kanhi

jiwiDog huya.q kHan


niT dsdshoN,

__________________________________________________________________________________
Writer : Bhogla Soren
Genre : Drama
Edition : .....................
Price : Rs. ....................
Available At :- The Puthi (A unit of Dabanki Press)
                            Karandih Chowk, Main Road Tata-Chaibasa, Jsr- 02 (Jharkhand)
Mob. :- 9430184282, 09263726212

Abo Janam Atu Disom

jiwiDog huya.q kHan


niT dsdshoN,

__________________________________________________________________________________
Writer : Bhogla Soren
Genre : Drama
Edition : .....................
Price : Rs. ....................
Available At :- The Puthi (A unit of Dabanki Press)
                            Karandih Chowk, Main Road Tata-Chaibasa, Jsr- 02 (Jharkhand)
Mob. :- 9430184282, 09263726212

Jiwi Jala



jiwiDog huya.q kHan


niT hoN,
laser geya ona ugxli sar,
jahaN sar TE
guma.ni gada DAg iq
arag lag-a,
ar
niT hoN,
laser geya ona budya. taNga,
jahaN budya. taNga TE,
DA.min totHaq
mag pHaDa lag-a,
niT hoN uyha.reDa.q
jiwiDog huya.q kHan,
nowa oTET cHamda re
laser huy a.q geya,
mogojx molof haTAf
ar
gudguda.w huy a.q geya,
ona bHogxnadi reyag
tamak|
Tobe enaf,
pHurga.l TE,
nova oTET akHza re,
ma.n mohoT sav Tiq
baqcaw jiwiD Dazeyag-a 

Santari Sawnhet Renak Omonom ar Hara

jiwiDog huya.q kHan


niT dsdshoN,

__________________________________________________________________________________
Writer : Bhogla Soren
Genre : Drama
Edition : .....................
Price : Rs. ....................
Available At :- The Puthi (A unit of Dabanki Press)
                            Karandih Chowk, Main Road Tata-Chaibasa, Jsr- 02 (Jharkhand)
Mob. :- 9430184282, 09263726212